Skoordynowany plan w sprawie sztucznej inteligencji

Skoordynowany plan w sprawie sztucznej inteligencji ma na celu przyspieszenie inwestycji w sztuczną inteligencję, wdrożenie strategii i programów w zakresie sztucznej inteligencji oraz dostosowanie polityki w zakresie sztucznej inteligencji, aby zapobiec fragmentacji w Europie.

Skoordynowany plan w sprawie sztucznej inteligencji (AI) został opublikowany w 2018 r. Jest to wspólne zobowiązanie Komisji, państw członkowskich UE, Norwegii i Szwajcarii do maksymalizacji potencjału Europy w zakresie konkurowania na arenie międzynarodowej. We wstępnym planie określono działania i instrumenty finansowania na rzecz wdrażania i rozwoju sztucznej inteligencji we wszystkich sektorach. Jednocześnie zachęcano państwa członkowskie do opracowania własnych strategii krajowych.

Ostatnia aktualizacja planu została opublikowana w 2021 r. Świadczy to o zaangażowaniu Europy w tworzenie światowego przywództwa w zakresie godnej zaufania sztucznej inteligencji. Plan na 2021 r. jest również ściśle powiązany zpriorytetami Komisji w zakresie cyfryzacji i ekologiioraz z reakcją Europy na pandemię COVID-19.

Skoordynowany plan z 2021 r. ma na celu przekształcenie strategii w działanie poprzez zachęcenie do:

• przyspieszenie inwestycji w technologie sztucznej inteligencji w celu pobudzenia odpornej odbudowy gospodarczej i społecznej, wspomaganej przez absorpcję nowych rozwiązań cyfrowych
• pełne i szybkiewdrożenie strategii i programów w zakresie sztucznej inteligencji w celu zapewnienia, aby UE zmaksymalizowała korzyści wynikające z wczesnego przyjęcia.
• dostosowanie polityki w zakresie sztucznej inteligencji w celu wyeliminowania fragmentacji i sprostania globalnym wyzwaniom.

Aby to osiągnąć, w zaktualizowanym planie określono cztery kluczowe zestawy celów polityki, poparte konkretnymi działaniami. Określono w nim również możliwy mechanizm finansowania oraz harmonogram:

• ustanowienie warunków sprzyjających rozwojowi i upowszechnianiu sztucznej inteligencji w UE
• uczynienie z UE miejsca, w którym doskonałość rozwija się od laboratorium po rynek
• zapewnienie, aby technologie sztucznej inteligencji działały na rzecz ludzi
• budować strategiczne przywództwo w sektorach o dużym oddziaływaniu

Komunikat z2024 r. w sprawie pobudzania przedsiębiorstw typu start-up i innowacji w zakresie godnej zaufania sztucznej inteligencji opiera się zarówno na skoordynowanych planach działania w zakresie sztucznej inteligencji z 2018 r., jak i z 2021 r. Świadczy to o przejściu na generatywną sztuczną inteligencję w odpowiedzi na najnowsze osiągnięcia technologiczne. Podobnieakt w sprawie sztucznej inteligencjizawiera również przepisy dotyczące generatywnej sztucznej inteligencji. Przepisy te stanowią rozwinięciepierwotnego wniosku Komisji z 2021 r.,którego celem było zbudowanie wiarygodnego ekosystemu sztucznej inteligencji na teraźniejszość i przyszłość.

W komunikacie z 2024 r. proponuje się:

• strategiczne ramy inwestycyjne mające na celu wykorzystanie atutów UE – takich jak infrastruktura obliczeń superkomputerowych – w celu wspierania innowacyjnego europejskiego ekosystemu sztucznej inteligencji.
• współpraca między przedsiębiorstwami typu start-up, innowatorami i użytkownikami przemysłowymi, mająca na celu przyciągnięcie inwestycji do UE i zapewnienie dostępu do kluczowych komponentów sztucznej inteligencji, takich jak dane, moc obliczeniowa, algorytmy i talenty.
• działania i inwestycje wspierające przedsiębiorstwa typu start-up i przemysł w Europie, aby stać się światowymi liderami w zakresie godnych zaufania zaawansowanych modeli, systemów i zastosowań sztucznej inteligencji.
• pakiet środków (w ramach GenAI4EU) mających na celu wspieranie europejskich przedsiębiorstw typu start-up i MŚP w rozwijaniu godnej zaufania sztucznej inteligencji zgodnej z wartościami i przepisami UE, w tym z poszanowaniem przepisów dotyczących prywatności i ochrony danych.

Inwestycje

Komisja zaproponowała co najmniej 1 mld euro rocznych inwestycji w sztuczną inteligencję w ramach programów „Horyzont Europa”i „Cyfrowa Europa”, które zostały osiągnięte w latach 2021 i 2022. Finansowanie UE na rzecz sztucznej inteligencji ma na celu przyciągnięcie i konsolidację inwestycji, wspierając współpracę między państwami członkowskimi, aby zmaksymalizować jej wpływ.

Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności stanowi bezprecedensową okazję do modernizacji sztucznej inteligencji i inwestowania w nią. Dzięki temu UE może stać się światowym liderem w opracowywaniu i wdrażaniu ukierunkowanych na człowieka, godnych zaufania, bezpiecznych i zrównoważonych technologii sztucznej inteligencji. Do września 2023 r. zainwestowała już 4,4 mld euro w sztuczną inteligencję. Więcej informacji można znaleźć w sprawozdaniu „Mapping EU level funding instruments to Digital Decade targets” [Przyporządkowanie instrumentów finansowania na szczeblu UE do celów cyfrowej dekady].

Działania przedstawione w planach były aktywnie wdrażane zarówno przez Komisję, jak i państwa członkowskie, a we wszystkich rozdziałach poczyniono postępy. W szczególności UE wspiera krytyczne zdolności obliczeniowe poprzez szereg udanych działań:

1. Akt w sprawie czipów ustanawia podstawę ustawodawczą w celu zwiększenia odporności przemysłu półprzewodników.
2. Wspólne Przedsięwzięcie na rzeczCzipów przyspieszarozwój technologii półprzewodnikowych w Europie.
3. Wspólne PrzedsięwzięcieEuroHPC  rozwija zaawansowane zdolności obliczeniowe dostępne dla europejskich MŚP.
4. Obiekty testowo-doświadczalne (TEF) wspierają rozwój technologii AI dla komponentów i systemów Edge AI.
5. Ważne projekty stanowiące przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania (IPCEI) promują współpracę między państwami członkowskimi w zakresie najnowocześniejszych projektów dotyczących mikroelektroniki i komunikacji.

Wspólnie inicjatywy te tworzą synergiczny ekosystem na rzecz rozwoju mikroelektroniki i zdolności obliczeniowych w Europie. Komisja monitoruje również i ocenia postępy w realizacji tych działań i – we współpracy z państwami członkowskimi – złoży sprawozdanie z monitorowania w 2024 r.

Kontekst

Państwa członkowskie i Komisja ściśle ze sobą współpracowały i spotykały się regularnie, aby pracować nad działaniami w ramach poszczególnych planów. Poczyniono postępy we wszystkich obszarach planu, w tym poprzez zaproponowaniestrategii w zakresie danych, wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw oraz stworzenie warunków dla doskonałości w zakresie badań i rozwoju oraz wykorzystania sztucznej inteligencji w Europie.

Ogólnie rzecz biorąc, pierwsze dwa lata wdrażania potwierdziły, że wspólne działania i ustrukturyzowana współpraca między państwami członkowskimi a Komisją mają kluczowe znaczenie dla globalnej konkurencyjności UE i jej wiodącej pozycji w zakresie rozwoju i wdrażania sztucznej inteligencji. Większość państw członkowskich przyjęła krajowe strategie w zakresie sztucznej inteligencji i rozpoczęła ich wdrażanie. Zwiększyły się inwestycje w sztuczną inteligencję, a UE była w stanie zmobilizować krytyczne zasoby w celu wsparcia tych procesów.